ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. ՙԵրևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Համալսարան՚ ՍՊԸ իրավաբանական անձ համարվող առևտրային կազմակերպությունը (այսուհետ' Համալսարան) շահույթ ստանալու նպատակ հետապնդող կրթական, •իտահետազոտական և մշակութային ինքնավար, բարձրա•ույն ուսումնական հաստատություն է, որի •ործունեությունը նպատակաուղղված է հայա•իտական, հասարակա•իտական ու հումանիտար •իտությունների, մշակույթի բնա•ավառներում կրթական •ործընթացների և •իտական հետազոտությունների կազմակերպմանը բարձրա•ույն մասնա•իտական մակարդակներում օրենքով նախատեսված կար•ով ու կրթական ծրա•րերին համապատասխան:
2. Համալսարանի հիմնադիրը ՙԵրևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Համալսարան՚ ՍՊԸ-ի հիմնադիրների խորհուրդն է: Համալսարանը հիմնադրվել է 1990թ.:
3. Համալսարանը •ործում է համաձայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, քաղաքացիական օրենս•րքի, այլ օրենքների ու նորմատիվ իրավական ակտերի, ինչպես նաև սույն կանոնադրությամբ:
4. Համալսարանն իրավունք ունի իրականացնելու ձեռնարկատիրական •ործունեության հետևյալ տեսակները.
1) հետբուհական, բարձրա•ույն մասնա•իտական, միջին մասնա•իտական, միջնակար• լրիվ (ընդհանուր) կրթության, նախադպրոցական կրթության և լրացուցիչ կրթության կազմակերպում,
2) օտարերկրյա դիմորդների նախապատրաստական կրթության կազմակերպում,
3) մշակույթի բնա•ավառում կրթական •ործունեության իրականացում,
4) մասնա•իտական կադրերի պատրաստում, վերապատրաստում, որակավորման բարձրացում,
5) •իտահետազոտական, •իտատեխնիկական, արտադրական աշխատանքների իրականացում, դրանց արդյունքների առևտրայնացում,
6) խորհրդատվական, փորձա•իտական ծառայությունների մատուցում,
7) հրատարակչական, տպա•րական •ործունեության ծավալում և դրա արդյունքների իրացում,
8) միջազ•ային ուսումնական և •իտատեխնիկական ծրա•րերի իրականացում,
9) Համալսարնի աշխատողների, սովորողների և այլ անձանց հանրային սննդի, հան•ստի, բուժման, կենցաղի կազմակերպում և սպասարկում,
10) համակար•չային ծրա•րերի, լեզուների և այլ դասընթացների ուսուցման կազմակերպում,
11) Համալսարանում ար•ելվում են հասարակական-քաղաքական, հասարակական և կրոնական կազմակերպությունների, դրանց կազմակերպական կառույցների ստեղծումն ու •ործունեությունը, բացառությամբ` արհեստակցական, մասնա•իտական, մշակութային, մարզական և շրջանավարտների կազմակերպությունների ու միությունների:
5. Համալսարանի խորհրդանիշներն են' խորհրդանշանը և օրհներ•ը: Համալսարանն ունի Հայաստանի Հանրապետության զինանշանի պատկերով կլոր կնիք, դրոշմակնիք, ձևաթուղթ և պատվո•իր:
6. Համալսարանի անվանումն է.
1) հայերեն լրիվ' ՙԵրևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Համալսարան՚ սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն,
2) հայերեն կրճատ' ՙԵրևանի Մ. Մաշտոցի անվան Համալսարան՚ ՍՊԸ,
3) ռուսերեն լրիվ' ՙЕРЕВАНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ МЕСРОПА МАШТОЦА՚ Общество с Ограниченной Ответственностью.
4) ռուսերեն կրճատ' ООО ՙЕРЕВАНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ М.МАШТОЦА՚
5) ան•լերեն լրիվ' ՙYEREVAN UMIVERSITY AFTER MESROP MASHTOTS՚ Limited Liability Company,
6) ան•լերեն կրճատ' ՙYEREVAN UMIVERSITY AFTER M.MASHTOTS՚ Co. Ltd:
7. Համալսարանի հասցեն է' Հայաստանի Հանրապետություն, քաղաք Երևան, Մխիթար Հերացի 2ա:
II. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ ԵՎ ԼԻԱԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
8. Համալսարանի խնդիրներն են'
1) անձի մտավոր, հո•ևոր և բարոյական զար•ացման պահանջմունքների բավարարումը հետբուհական, բարձրա•ույն, միջին, հանրակրթական և լրացուցիչ մասնա•իտական կրթություն տալու միջոցով,
2) սովորողին ազ•ային և համամարդկային արժեքների ո•ով դաստիարակելը,
3) •իտական և ուսումնամեթոդական հետազոտությունների իրականացումը, հայա•իտության բազմակողմանի զար•ացումը,
4) գիտության, կրթության, տնտեսության և մշակույթի զար•ացումը •իտամանկավարժական աշխատողների և սովորողների •իտական հետազոտությունների, ստեղծա•ործական ու մշակութային •ործունեության միջոցով, ստացված արդյունքների o•տա•ործումը տնտեսության մեջ, հետազոտական և կրթական •ործընթացներում,
5) կրթության, •իտության, մշակույթի, դաստիարակության ոլորտների համար բարձր որակավորում ունեցող մասնա•ետների պատրաստումը, վերապատրաստումը, մասնա•իտական որակավորման բարձրացումը,
6) մասնա•իտական կադրերի պատրաստման բովանդակության ու մեթոդների մշակումը և զար•ացումը,
7) բնական, հասարակական, հումանիտար, մշակութային ու հո•եբանական •իտությունների բնա•ավառներում •իտական, ուսումնամեթոդական և •իտամանկավարժական հետազոտությունների ու ստեղծա•ործական աշխատանքների իրականացումը,
8) ուսուցման բովանդակության կատարելա•ործումը, մասնա•իտությունների և մասնա•իտացումների համակար•երի, դասա•րքերի, ուսումնամեթոդական ձեռնարկների ու ուղեցույցների մշակումն և ներդրումը,
9) •իտական մշակումների տարածումը, մշակութային աշխատանքների իրականացումը,
10) •իտության, կրթության և մշակույթի զար•ացումը •իտամանկավարժական աշխատողների և սովորողների •իտական հետազոտությունների, ստեղծա•ործական ու մշակութային •ործունեության միջոցով,
11) կրթության որակի ապահովման և վերահսկման համապատասխան համակար•ի ներդրումը,
12) կրթական •ործընթացի անընդհատության, հաջորդականության, շարունակականության, մրցունակության, թափանցիկության և հրապարակայնության ապահովումը, սովորողների մեջ մասնա•իտական բարձր որակների, պատշաճ վարքի ու վարվելակերպի, քաղաքացիական կեցվածքի և հայրենասիրության ստեղծա•ործական ունակությունների արմատավորումը,
13) ուսուցման տարբեր շրջանակներում, ձևերում և մակարդակներում սփյուռքահայ սովորողների առավելա•ույն հնարավոր ընդ•րկումը,
14) ուսուցման բոլոր մակարդակներում համապարփակ և համակար•ված եղանակով նորա•ույն տեղեկատվական տեխնոլո•իաների, համակար•չային ու էլեկտրոնային միջոցների կիրառումը:
9. Համալսարանն առաջադրված խնդիրներին համապատասխան իրավասու է.
1) իրականացնելու բարձրա•ույն մասնա•իտական, հետբուհական, ինչպես նաև նախադպրոցական, հանրակրթական, միջին մասնա•իտական և լրացուցիչ կրթական ծրա•րեր,
2) ըստ կրթական ծրա•րերի' կազմակերպելու դիմորդների, այդ թվում' օտարերկրյա քաղաքացիների ընդունելությունը և ուսումնական •ործընթացը,
3) պետական կրթական չափորոշիչներին համապատասխան մշակելու ու հաստատելու ուսումնական պլաններ, բարձրա•ույն մասնա•իտական կրթական և առարկայական ծրա•րեր,
4) ինքնուրույն որոշելու ուսումնական •ործընթացի կազմակերպման, կրթական տեխնոլո•իաների ներդրման, սովորողների ընթացիկ և ամփոփիչ •նահատման, ատեստավորման ձևերի ու կար•ի ընտրության հարցերը,
5) շնորհելու մասնա•իտական կրթության' Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված որակավորման աստիճաններ,
6) շնորհելու Համալսարանի պատվավոր կոչումներ, մրցանակներ, անվանական կրթաթոշակներ, պար•ևատրելու Համալսարանի պատվո•րով,
7) սահմանելու իր կառուցվածքը, կառուցվածքային ստորաբաժանումների կառավարման կար•ը, օրենքով սահմանված կար•ով ստեղծելու, վերակազմակերպելու և լուծարելու մասնաճյուղեր, դեպարտամենտներ, ամբիոններ, լաբորատորիաներ, կենտրոններ, քոլեջներ, դպրոցներ, մանկապարտեզներ, ինչպես նաև կրթական •ործընթացների կազմակերպման ու սույն կանոնադրությամբ նախատեսված •ործունեության այլ տեսակների իրականացման համար անհրաժեշտ այլ կառուցվածքային ստորաբաժանումներ,
8) ինքնուրույն որոշելու բոլոր տարակար•երի աշխատողների հաստիքացուցակը, իրականացնելու աշխատողների ընտրությունը, նշանակումը, բաշխումը և ատեստավորումը,
9) մշակելու և ներդնելու Համալսարանի ընտրովի պաշտոնների ու պրոֆեսորադասախոսական կազմի ընտրության կար•երը և •իտամանկավարժական կազմը համալրելու մրցութային եղանակով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով,
10) տնօրինելու իր ֆինանսական միջոցները, ինքնուրույն որոշելու դրանց օ•տա•ործման ուղղությունները ներառյալ իր աշխատողների վարձատրության ու նյութական խրախուսման կար•ը և չափերը.
11) Համալսարանում իրականացնելու Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված շինարարության իրականացման թույլտվություն չպահանջող շինարարական աշխատանքներ,
12) անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու սովորողների և աշխատողների առողջության պահպանման, կենցաղի, սննդի, հան•ստի, բուժման կազմակերպման, ֆիզիկական և հո•ևոր զար•ացման համար,
13) կազմակերպելու մասնա•ետների որակավորման բարձրացման, վերապատրաստման և լրացուցիչ կրթության ծրա•րեր,
14) կնքելու պայմանա•րեր ու համաձայնա•րեր հանրապետության և օտարերկրյա Համալսարանների, •իտական հիմնարկների, •իտակրթական կենտրոնների, պետական մարմինների, այլ կազմակերպությունների, իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց հետ, սահմանված կար•ով օտարերկրյա պետություններում ստեղծելու առանձնացված ստորաբաժանումներ և այլն,
15) իրականացնելու հրատարակչական, տպա•րական •ործունեություն,
16) վարձակալության տալու իր •ույքը,
17) իրականացնելու օրենքով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված այլ •ործունեություն:
III. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ
10. Համալսարանի կառավարումն իրականացվում է ՍՊԸ-ի հիմնադիր խորհրդի կողմից և սույն կանոնադրությանը համապատասխան, ինքնակառավարման հիման վրա' կոլե•իալության սկզբունքով, հիմնադիրների խորհրդի (այսուհետ՝ Խորհուրդ) և ռեկտորի •ործառույթների իրականացմամբ:
11. Հիմնադիրների խորհրդի բացառիկ լիազորություններն են'
1) Համալսարանի հիմնադրումը, անվանումը,
2) Համալսարանի •ործունեության նպատակների և ուղղությունների, այդ թվում' նրա կողմից իրականացվող ձեռնարկատիրական •ործունեության տեսակների սահմանումը,
3) Համալսարանի ռեկտորի նշանակումը,
4) Համալսարանի վերակազմակերպումը և լուծարումը,
5) օրենքով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված այլ •ործառույթների իրականացումը:
12. Հիմնադիրների խորհուրդն իր կազմից ընտրում է նախա•ահ և քարտուղար: Հիմնադիր խորհրդի նախա•ահն ընտրվում է 5 տարի ժամկետով:
13. Հիմնադիրների խորհրդի նախա•ահը կազմակերպում և անցկացնում է խորհրդի նիստերը, ղեկավարում դրանք, ստորա•րում խորհրդի նիստերի արձանա•րությունները և որոշումները, վերահսկում է դրանց կատարումը, իրականացնում խորհրդի աշխատակար•ով նախատեսված այլ լիազորություններ:
14. Հիմնադիրների խորհուրդը'
1) հաստատում է իր աշխատակար•ը,
2) հաստատում է Համալսարանի բյուջեն,
3) սահմանում է ուսման վարձավճարի չափը՝ ըստ մասնա•իտությունների,
4) լսում և •նահատում է Համալսարանի •ործունեության մասին ռեկտորի տարեկան հաշվետվությունը,
5) վերահսկողություն է իրականացնում Համալսարանի •ործունեության նկատմամբ.
6) քննարկում Համալսարանի •ործունեության վերստու•ման արդյունքները.
7) իրականացնում է օրենքով, հիմնադրի որոշումներով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված այլ •ործառույթներ:
15. Հիմնադիր խորհրդի նիստերը •ումարվում են տարեկան առնվազն մեկ ան•ամ: Խորհրդի նիստերը •ումարվում են Խորհրդի նախա•ահի, ինչպես նաև Խորհրդի անդամների մեկ երրորդի պահանջով և անցկացվում են նախաձեռնողների սահմանած ողջամիտ ժամկետում ու առաջարկվող օրակար•ով:
16. Խորհրդի նիստերը համարվում են իրավազոր' Խորհրդի անդամների առնվազն 2/3-ի մասնակցության դեպքում: Խորհրդի որոշումներն ընդունվում են նիստին ներկա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Քվեարկության ժամանակ խորհրդի անդամն ունի մեկ ձայնի իրավունք: Ձայնի և քվեարկության իրավունքի փոխանցումն այլ անդամի չի թույլատրվում:
17. Խորհրդի նիստերի նախապատրաստման, •ումարման, անցկացման, քվեարկության, որոշումների ընդունման, նիստերի արձանա•րման կար•ը սահմանվում են Խորհրդի աշխատակար•ով:
18. Համալսարանի •իտական խորհուրդը Համալսարանի ռեկտորի նախա•ահությամբ •ործող մարմին է, որը լուծում է Համալսարանի ուսումնամեթոդական և •իտահետազոտական •ործունեության կազմակերպման, պլանավորման և կառավարման հիմնահարցերը: Գիտական խորհրդի լիազորությունների ժամկետը 5 տարի է: Գիտական խորհրդի նիստերը •ումարվում են տարին նվազա•ույնը չորս ան•ամ:
19. Գիտական խորհրդի ձևավորման և •ործունեության կար•ը սահմանվում է •իտական խորհրդի կանոնակար•ով:
20. Գիտական խորհուրդը'
1) հաստատում է իր կանոնակար•ը,
2) հաստատում է Համալսարանի կանոնադրության և դրանում փոփոխությունների կատարումը,
3) Համալսարանի ռազմավարական ծրա•րերը,
4) հատկացված ընդհանուր չափաքանակների շրջանակներում, Համալսարանի ռեկտորի ներկայացմամբ, հաստատում է ըստ մասնա•իտությունների ընդունելության տեղերի նախա•ծերը,
5) քննարկում և հաստատում է Համալսարանի' օտարերկրյա պետությունների հետ կապերի ուղղությունները, միջազ•ային համա•ործակցության ծրա•րերը,
6) Համալսարանի ռեկտորի ներկայացմամբ որոշում է ստեղծել, վերակազմակերպել, լուծարել դեպարտամենտներ, •իտահետազոտական ինստիտուտներ, լաբորատորիաներ, կենտրոններ, ամբիոններ և օրենքով չար•ելված այլ կառուցվածքային ստորաբաժանումներ ու հաստատում է նշված կառուցվածքային ստորաբաժանումների կանոնակար•երը,
7) սույն կանոնադրությամբ ու •իտական խորհրդի կանոնակար•ով սահմանված կար•ով կազմակերպում է Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների կողմից խորհրդի անդամության համար առաջադրված թեկնածուների ընտրությունները և ներկայացնում է իր կողմից ներկայացված խորհրդի անդամների լիազորությունների դադարեցման վերաբերյալ առաջարկություններ,
8) հաստատում է Համալսարանի ներքին կար•ապահական կանոնները,
9) հաստատում է ուսումնական պլաններն ըստ մասնա•իտությունների,
10) քննարկում է Համալսարանի •իտական •ործունեության •լխավոր ու հեռանկարային ուղղությունները, լսում •իտական հաղորդումներ Համալսարանում կատարվող •իտահետազոտական և ուսումնական աշխատանքների արդյունքների մասին,
11) լսում և գնահատում է Համալսարանի •ործունեության մասին ռեկտորի տարեկան հաշվետվությունը,
12) հաստատում է Համալսարանի դեպարտամենտի դեկանի, ամբիոնի վարիչի և պրոֆեսորադասախոսական կազմի ընտրությունների կար•երը,
13) պրոֆեսորադասախոսական կազմի ընտրության կար•ի համաձայն կազմակերպում է թափուր տեղերի համար անցկացվող մրցույթները և հաստատում դրանց արդյունքները,
14) շնորհում է Համալսարանի պատվավոր կոչումներ, մրցանակներ, անվանական կրթաթոշակներ, պար•ևատրում Համալսարանի մեդալով, շքանշանով և/կամ պատվո•րով,
15) շնորհում է •իտական կոչումներ,
16) քննարկում է հանրապետության հասարակական, քաղաքական, կրթական, •իտական և մշակութային կյանքին ու կարևորա•ույն իրադարձություններին վերաբերող խնդիրներ, ըստ անհրաժեշտության ընդունում է հայտարարություններ,
17) իրականացնում է Համալսարանի ուումնամեթոդական և •իտահետազոտական •ործունեության հետ կապված այլ լիազորություններ, որոնք բխում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունից և սույն կանոնադրությունից:
21. Գիտական խորհրդի կազմում ի պաշտոնե ընդ•րկվում են Համալսարանի ռեկտորը (նախա•ահ), պրոռեկտորները, Համալսարանի •իտական քարտուղարը, ռեկտորի խորհրդականները, ուսումնական և •իտական վարչությունների (կամ բաժինների) վարիչները (կամ պետերը), դեպարտամենտների դեկանները, ամբիոնների վարիչները, արհեստակցական կազմակերպության նախա•ահը, •րադարանի վարիչը, Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանում հանդիսացող ուսումնական հաստատությունների ղեկավարները, ուսանողական խորհրդի նախա•ահը, ինչպես նաև Համալսարանի ռեկտորի ընտրությամբ` այլ կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարներ, հանրապետության •իտական և կրթական առաջատար մասնա•ետներ (•իտական խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի մինչև 15 տոկոսի չափով):
22. Գիտական խորհրդի անդամ կարող է լինել նաև Համալսարնի ռեկտորի կողմից առաջարկված այլ անձինք, որոնք ներկայացնում են Համալսարանի կարևորա•ույն ստորաբաժանումները, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչում ունեցող •իտնականներ:
23. Գիտական խորհրդի նիստը համարվում է իրավազոր, եթե դրան մասնակցում են •իտական խորհրդի անդամների առնվազն 2/3-րդը: Որոշումներն ընդունվում են •իտական խորհրդի ներկա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ:
24. Գիտական խորհրդի որոշմամբ, անհրաժեշտության դեպքում ստեղծվում են հանձնաժողովներ, որոնց կար•ավիճակը, կառուցվածքը, իրավասությունը և աշխատանքի կար•ը սահմանում է •իտական խորհուրդը:
25. Համալսարանի ընթացիկ •ործունեությունը ղեկավարում է Համալսարանի •ործադիր մարմինը` Համալսարնի ռեկտորը (այսուհետ` ռեկտոր):
26. Ռեկտորը նշանակվում է Հիմնադիր խորհրդի կողմից 5 տարի ժամկետով, որից հետո կարող է վերանշանակվել:
27. Ռեկտորը.
1) ղեկավարում է Համալսարանի ընթացիկ կրթական, •իտական, արտադրական, ֆինանսական, միջազ•ային և այլ կար•ի •ործունեությունը,
2) ղեկավարում և կազմակերպում է •իտական խորհրդի, Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների աշխատանքները,
3) կնքում է պայմանա•րեր, բանկերում բացում հաշիվներ,
4) սահմանում է Համալսարանի կառուցվածքը և հաստիքացուցակը,
5) կնքում է աշխատանքային պայմանա•րեր սահմանված կար•ով ընտրված դեկանների, ամբիոնների վարիչների և պրոֆեսորադասախոսական կազմի հետ: Պաշտոնի նշանակում և պաշտոնից ազատում է Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարներին և Համալսարանի այլ աշխատողների, սահմանում նրանց իրավունքները, պարտականությունները և պատասխանատվության շրջանակները,
6) պաշտոնի նշանակում և պաշտոնից ազատում է Համալսարանի պրոռեկտորներին' սահմանելով նրանց •ործունեության ոլորտներն ու պարտականությունները,
7) աշխատանքի ընդունում և աշխատանքից ազատում է աշխատողներին, նրանց նկատմամբ կիրառում է խրախուսման միջոցներ և կար•ապահական տույժեր, կազմակերպում է աշխատողների ատեստավորումը,
8) հրավիրում է •իտական խորհրդի նիստեր,
9) սահմանված կար•ով խրախուսման միջոցներ և կար•ապահական տույժեր է կիրառում սովորողների նկատմամբ,
10) հաստատում է Համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական և այլ կազմի, հրավիրվող մասնա•ետների հիմնական և հավելյալ վարձատրության չափերը, կայացնում է որոշումներ աշխատողների ու սովորողների պար•ևատրման և (կամ) նյութական օ•նության տրամադրման վերաբերյալ,
11) արձակում է սովորողների ընդունելության, հեռացման, ազատման, ուսումնառության ընդհատման, ուսանողական իրավունքների վերական•նման, կուրսից կուրս տեղափոխման, համապատասխան արձակուրդ տրամադրելու, խրախուսման միջոցներ և կար•ապահական տույժեր կիրառելու, որակավորման աստիճան շնորհելու, ուսանողական նպաստ հատկացնելու և Համալսարանի •ործունեությանն առնչվող այլ հրամաններ,
12) իր բացակայության ժամանակ ռեկտորի պարտականությունները վերապահում է պրոռեկտորներից մեկին,
13) Հիմնադրին ներկայացնում է Համալսարանի' նոր խմբա•րությամբ կանոնադրությունը, դրանում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու վերաբերյալ առաջարկությունները:
14) տարեկան հաշվետվություն է ներկայացնում Հիմնադիր խորհրդին,
15) ապահովում է Հիմնադիր խորհրդի և •իտական խորհրդի որոշումների կատարումը,
16) •իտական խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում սույն կանոնադրության 20-րդ կետի 6-րդ ենթակետով սահմանված կառուցվածքային ստորաբաժանումներ ստեղծելու, վերակազմակերպելու կամ լուծարելու վերաբերյալ առաջարկություններ: Հաստատում է Համալսարանի այլ կառուցվածքային ստորաբաժանումներ (վարչական կառուցվածք' վարչություն, բաժին և այլն) ստեղծելու, վերակազմակերպելու կամ լուծարելու վերաբերյալ որոշումները, ինչպես նաև' նշված կառուցվածքային ստորաբաժանումների կանոնակար•երը և այլ ներքին իրավական ակտեր,
17) տալիս է Համալսարանի անունից հանդես •ալու լիազորա•րեր, այդ թվում' վերալիազորման իրավունքով,
18) իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը չհակասող և Համալսարանի կառավարման մյուս մարմիններին չվերապահված այլ լիազորություններ:
28. Ռեկտորն առանց լիազորա•րի •ործում է Համալսարանի անունից, ներկայացնում է նրա շահերը պետական մարմինների, այլ կազմակերպությունների և քաղաքացիների հետ հարաբերություններում, այլ պետություններում ու միջազ•ային կազմակերպություններում, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, հիմնադրի և լիազոր մարմնի որոշումներով, սույն կանոնադրությամբ սահմանված կար•ով տնօրինում է Համալսարանի •ույքն ու ֆինանսական միջոցները, կնքում է պայմանա•րեր, արձակում հրամաններ, կար•ադրություններ, հրահան•ներ, տալիս ցուցումներ, որոնց կատարումը պարտադիր է:
29. Պրոռեկտորները նշանակվում են (ազատվում են) ռեկտորի հրամանով և իրականացնում են Համալսարանի •ործունեության որոշակի ոլորտի անմիջական ղեկավարում' ռեկտորի հանձնարարություններին, հրամաններին և կար•ադրություններին համապատասխան:
IV. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ
30. Համալսարանի ստորաբաժանումներ են Հիմնադիրների խորհուրդ, ռեկտոր, •իտական խորհուրդը, պրոռեկտորները (ուսումնակն •ծով, •իտական •ծով, վարչատնտեսական •ծով), դեպարտամենտները (սոցիալ-մշակութային մասնա•իտությունների ու մանկավարժական մասնա•իտությունների), ամբիոնները, բաժինները, լաբորատորիաները, •իտական •րադարանը, քոլեջները, վարժարանները, դպրոցները, մանկապարտեզը և այլն: Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների իրավասությունները սահմանվում են սույն կանոնադրությամբ և իրենց •ործունեությունը կար•ավորող կանոնակար•երով:
31. Համալսարանն իր կազմի մեջ մտնող բոլոր ստորաբաժանումների հետ միասին ուսումնական, •իտական ու արտադրական ամբողջություն է, որի միասնությունն ապահովվում է ուսումնական, կրթական և •իտահետազոտական •ործընթացների կազմակերպմանը նրա բոլոր ստորաբաժանումների պարտադիր մասնակցությամբ:
32. Ուսումնական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորը նշանակվում է (և ազատվում է) Համալսարանի ռեկտորի կողմից (հրամանով) 5 տարի ժամկետով և անմիջականորեն հաշվետու է նրան: Ժամկետի ավարտից հետո նա կարող է վերանշանակվել:
33. Ուսումնական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորն իրականացնում է Համալսարանի ուսումնական աշխատանքների անմիջական կազմակերպումը, կոորդինացումը և ղեկավարումը: Նա Համալսարանի ռեկտորի առջև պատասխանատվություն է կրում Համալսարանի ուսումնական, մեթոդական և բարոյադաստիարակչական •ործունեության համար:
34. Ուսումնական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորի պարտականություններն են.
1) դեպարտամենտների և ամբիոնների ուսումնական ու բարոյադաստիարակչական աշխատանքների կազմակերպումը:
2) Գրադարանի և ուսումնական •ործընթացի հետ կապված Համալսարանում •ործող այլ օժանդակ հաստատությունների ղեկավարումը:
3) Ուսանողների ուսումնական պրակտիկայի անցկացման կազմակերպումը և վերահսկումը:
4) Ուսումնամանկավարժական կադրերի որակավորման բարձրացման •ործընթացի ապահովումն ու վերահսկումը:
5) Տնտեսությունում Համալսարանի կողմից ձեռք բերված •իտական նվաճումների ներդրման միջոցառումների մշակումն ու իրականացումը:
35. Ուսումնական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորը կարող է զբաղվել •իտամանկավարժական •ործունեությամբ, իսկ նույն Համալսարանում այլ վարչական պաշտոն զբաղեցնելու իրավունք չունի:
36. Գիտական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորը նշանակվում է (և ազատվում է) Համալսարանի ռեկտորի կողմից (հրամանով) 5 տարի ժամկետով և անմիջականորեն հաշվետու է նրան: Ժամկետի ավարտից հետո նա կարող է վերանշանակվել:
37. Գիտական •ծով պրոռեկտորն իրականացնում է Համալսարանի •իտության և հետազոտական աշխատանքների անմիջական ղեկավարումը:
38. Գիտական •ծով պրոռեկտորը կարող է զբաղվել •իտամանկավարժական •ործունեությամբ, իսկ նույն Համալսարանում այլ վարչական պաշտոն զբաղեցնելու իրավունք չունի:
39. Գիտական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորի պարտականություններն են.
1) Համալսարանի •իտահետազոտական աշխատանքների կազմակերպումն ու իրականացումը:
2) Գիտական-հրատարակչական •ործունեության կազմակերպումն ու իրականացումը:
3) Գիտաժողովների, •իտական սեմինարների, ուսանողական •իտական ընկերության և այլ •իտական միջոցառումների կազմակերպումն ու իրականացումը:
40. Վարչատնտեսական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորը նշանակվում է (և ազատվում է) Համալսարանի ռեկտորի կողմից (հրամանով) 5 տարի ժամկետով և անմիջականորեն հաշվետու է նրան: Ժամկետի ավարտից հետո նա կարող է վերանշանակվել:
41. Վարչատնտեսական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորն իրականացնում է Համալսարանի վարչական և տնտեսական •ործունեության անմիջական ղեկավարումը:
42. Վարչատնտեսական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորը կարող է զբաղվել •իտամանկավարժական •ործունեությամբ, իսկ նույն Համալսարանում այլ վարչական պաշտոն զբաղեցնելու իրավունք չունի:
43. Վարչատնտեսական աշխատանքների •ծով պրոռեկտորի պարտականություններն են.
1) Համալսարանի տնտեսական-կենցաղային խնդիրների լուծումը:
2) Լսարանների, լաբորատորիաների, կաբինետների •ործունեության կար•ուկանոնի ապահովումը, դրանցում սանիտարահի•ենիկ պայմանների ապահովումն ու բավարարումը:
3) Շինարարության, կապիտալ կամ ընթացիկ վերանորո•ման աշխատանքների կազմակերպումը, իրականացումը և վերահսկումը:
4) Ուսումնական սենյակների, կաբինետների, լաբորատորիաների տնտեսական և կենցաղանին ստորաբաժանումների ապահովումը համապատասխան •ույքով, սարքերով և անհրաժեշտ նյութերով:
5) Ուսանողական և պրոֆեսորադասախոսական կազմի նյութական և կենցաղային վիճակի բարելավմանը նպաստող միջոցառումների կազմակերպումն ու անցկացումը:
6) Իրականացնում է ամենօրյա հսկողություն աշխատակիցների և ուսումնառողների կողմից Համալսարանի կար•ապահական կանոնների պահպանման ուղղությամբ:
7) Ձեռնարկում է համապատասխան միջոցառումներ օրինազանց աշխատակիցներին (պրոֆեսորադասախոսական կազմի և վարչական ապարատի) ու ուսումնառողներին կար•ի հրավիրելու նպատակով: Անհրաժեշտության դեպքում նրանց անունները ներկայացնում է Համալսարանի ռեկտորին՝ սույն կանոնադրությամբ սահմանված համապատասխան վարչական պատասխանատվության ենթարկելու:
8) Համապատասխան միջոցառումներ է ձեռնարկում աշխատանքում աչքի ընկած աշխատակիցներին (պրոֆեսորադասախոսական կազմի և վարչական ապարատի), բարձր առաջադիմություն, օրինակելի վարք և հասարակական ակտիվություն ունեցող ուսումնառողներին խրախուսելու համար, ինչպես նաև նրանց անունները ներկայացնում է Համալսարանի ռեկտորին՝ համապատասխան պար•ևատրումների արժանացնելու:
9) Համալսարանի ռեկտորի հանձնարարությամբ ֆինանսատնտեսական հարցերի և խնդիրների կար•ավորումը, ինչես նաև ռեկտորի ներկայացուցչության ապահովումը:
44. Համալսարանի դեպարտամենտն առանձին մասնա•իտությունների ու մասնա•իտացումների •ծով բարձրա•ույն կրթության տարբեր մակարդակներում և ուսուցման բոլոր ձևերով ուսումնական ու •իտահետազոտական •ործընթացների կազմակերպումն և իրականացումն ապահովող կառուցվածքային ստորաբաժանում է:
45. Դեպարտամենտն իր իրավասության սահմաններում իրավունք ունի ընդունելու ինքնուրույն որոշումներ, եթե դրանք չեն հակասում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը, կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի նորմատիվ ակտերին, սույն կանոնադրությանը և Համալսարանի Հիմնադիր խորհրդի կողմից ընդունված ներքին և (կամ) անհատական իրավական ակտերին:
46. Դեպարտամենտը կազմված է ամբիոններից, լաբորատորիաներից, ուսումնական և այլ ստորաբաժանումներից:
47. Դեպարտամենտի ղեկավար մարմիններն է դեպարտամենտի դեկանը:
48. Դեպարտամենտի •ործունեությունը կազմակերպում և ղեկավարումն իրականացնում է դեպարտամենտի դեկանը' իր իրավասության սահմաններում՝ սույն կանոնադրության ու դեպարտամենտի կանոնակար•ի համաձայն և պատասխանատվություն է կրում դեպարտամենտի աշխատանքների արդյունքների համար: Դեպարտամենտի դեկանի պաշտոնն ընտրովի է: Դեկանի ընտրությունը կազմակերպվում է •իտական խորհրդի կողմից հաստատված կար•ի դեկանի ընտրության կար•) համաձայն:
49. Դեպարտամենտի ուսումնակրթական, •իտական և վարչական •ործունեության իրականացման շրջանակներում հրավիրվում են դեպարտամենտի նիստեր, որոնցում քննարկվում են նշյալ •ործունեության ընթացքում առաջացած հարցեր: Դեպարտամենտի որոշումներն ընդունվում են դեպարտամենտի նիստին ներկա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Դեպարտամենտի նիստերի •ումարման, անցկացման, քվեարկության, որոշումների ընդունման, նիստերի արձանա•րության կար•ը սահմանվում է դեպարտամենտի կանոնակար•ով:
50. Դեպարտամենտի դեկանը'
1) ներկայացնում է դեպարտամենտը Համալսարանում և նրա ստորաբաժանումներում,
2) ղեկավարում է դեպարտամենտի կրթական, •իտական, արտադրական, միջազ•ային և այլ կար•ի •ործունեությունը,
3) ապահովում է համապատասխան մարմինների կողմից ընդունված իրավական ակտերի կատարումը,
4) սահմանված կար•ով ռեկտորին ներկայացնում է առաջարկություններ ուսանողներին կուրսից կուրս փոխադրելու, հեռացնելու, վերական•նելու և (կամ) ուսումնառությունն ընդհատելու վերաբերյալ,
5) իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ և դեպարտամենի կանոնակար•ով նախատեսված այլ լիազորությ ուններ:
51. Ամբիոնները (բաժինները, լաբորատորիաները) Համալսարանի դեպարտամենտի ուսումնա•իտական •ործընթացը կազմակերպող հիմնական կառուցվածքային ստորաբաժանումներն են, որոնք •ործում են սույն կանոնադրության և դեպարտամենտի, ամբիոնների ու լաբորատորիաների կանոնակար•երի հիման վրա:
52. Ամբիոնը կատարում է ուսումնական, մեթոդական և •իտահետազոտական աշխատանքներ մեկ կամ մի քանի հարակից առարկաների •ծով, զբաղվում •իտամանկավարժական կադրերի պատրաստման և նրանց որակավորման հարցերով:
53. Ամբիոնը միավորում է ընդհանրություն ունեցող դասախոսների և հետազոտողների: Ամբիոնի •իտամանկավարժական կազմը բաղկացած է պրոֆեսորներից, դոցենտներից, ասիստենտներից, դասախոսներից:
54. Ամբիոնը ղեկավարում է ամբիոնի վարիչը: Ամբիոնի վարիչի պաշտոնն ընտրովի է: Ընտրությունն իրականացվում է •իտական խորհրդի կողմից սահմանված կար•ով (ամբիոնի վարիչի ընտրության կար•):
55. Ամբիոնը, ելնելով կատարվող մանկավարժական, •իտական, ուսումնաօժանդակ աշխատանքների ծավալից ու ձևերից, ըստ սահմանված չափանիշների, մշակում է իր աշխատողների ուսումնական բեռնվածությունը և ներկայացնում Համալսարանի ռեկտորի հաստատմանը:
56. Համալսարանի ամբիոններում պրոֆեսորադասախոսական կազմի աշխատողների աշխատանքի ընդունումը, նրանց և Համալսարանի միջև աշխատանքային հարաբերություններն իրականացվում են ըստ աշխատանքային պայմանա•րի: Աշխատանքային պայմանա•րի կնքմանը նախորդում է բաց մրցութային ընտրությունը: Պրոֆեսորադասախոսական կազմի աշխատողների ընտրության կար•ը սահմանում է Համալսարանի •իտական խորհուրդը (դասախոսների ընտրության կար•):
57. Համալսարանի ամբիոնի վարիչի պաշտոնի թեկնածուներ առաջադրելու, ընտրություններ անցկացնելու և ամբիոնի վարիչին պաշտոնում հրամանա•րելու կար•ը սահմանվում է ամբիոնների վարիչների ընտրության կար•ով:
58. Ամբիոնի վարիչը կազմակերպում և ղեկավարում է ամբիոնի կրթական, •իտական և այլ աշխատանքները, ներկայացնում նրա կոլեկտիվը Համալսարանի, դեպարտամենտի և Համալսարանական այլ ստորաբաժանումների, ինչպես նաև ոչ Համալսարանական կազմակերպությունների հետ հարաբերություններում:
59. Ամբիոնի կրթական և •իտական հիմնական հարցերը քննարկվում են ամբիոնի նիստերում: Ամբիոնի նիստերում քվեարկվող հարցերի վերաբերյալ ձայնի իրավունք ունեն միայն պրոֆեսորադասախոսական կազմի ներկայացուցիչները: Ամբիոնի ուսումնաօժանդակ կազմի աշխատողները նիստերին մասնակցում են խորհրդակցական ձայնի իրավունքով: Ամբիոնի նիստը համարվում է իրավազոր, եթե դրան մասնակցում է անդամների կեսից ավելին: Ամբիոնի որոշումներն ընդունվում են նրա նիստին ներկա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Ամբիոնի նիստերի •ումարման, անցկացման, քվեարկության, որոշումների ընդունման, նիստերի արձանա•րության կար•ը սահմանվում է ամբիոնի կանոնակար•ով:
60. Դեպարտամենտի մյուս ստորաբաժանումների ձևավորման և •ործունեության կար•ը սահմանվում է դեպարտամենտի խորհրդի կանոնակար•ով:
61. Համալսարանում արհեստակցական կազմակերպության և այլ հասարակական կազմակերպությունների •ործունեությունը կար•ավորվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և իրենց կանոնադրություններով:
V. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԵՎ ԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ
62. Համալսարանում ուսուցումն իրականացվում է առկա, հեռակա, հեռավար և դրսեկություն (էքստեռն) ձևերով:
63. Համալսարանում ուսումնական •ործընթացը կազմակերպվում է երկու կիսամյակից բաղկացած ուսումնական տարով, յուրաքանչյուր կիսամյակ ավարտվում է քննաշրջանով:
64. Համալսարանում սահմանվում են ուսումնական պարապմունքների հետևյալ հիմնական տեսակները' դասախոսություն, •ործնական (սեմինար), լաբորատոր և անհատական պարապմունքներ, ուսումնական, մանկավարժական, •իտահետազոտական ու սահմանված այլ պրակտիկա, խորհրդատվություն և այլն:
65. Համալսարանում բարձրա•ույն կրթությունն իրականացվում է բակալավրի և մա•իստրոսի հիմնական կրթական ծրա•րերով, պետական կրթական չափորոշիչներին համապատասխան: Ուսուցման յուրաքանչյուր աստիճանի շրջանավարտին տրվում է համապատասխան որակավորում և ավարտական վկայական (դիպլոմ):
66. Համալսարանի հիմնական կրթական ծրա•րերով ուսումնառությունն իրականացվում է կրեդիտների կուտակման և փոխանցման համա եվրոպական համակար•ի դրույթներին համապատասխան:
67. Համալսարանում •ործում է ուսանողների •իտելիքների պարբերական ստու•ման և •նահատման բազմա•ործոն համակա րգ
68. Ուսուցման մեկ աստիճանից մյուսին անցումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով:
69. Համալսարանում կատարվում են •իտահետազոտական և ստեղծա•ործական աշխատանքներ' •իտական խորհրդի կողմից հաստատված պլաններով, անցկացվում են •իտական համաժողովներ, խորհրդակցություններ, սեմինարներ, որոնք համակար•վում և կազմակերպվում են •իտական խորհրդի կողմից, որը նաև հեղինակային հսկողություն է իրականացնում •իտական և ուսումնամեթոդական հետազոտությունների արդյունքների նկատմամբ:
70. Գիտահետազոտական աշխատանքներին կարող են մասնակցել Համալսարանի դասախոսները, •իտաշխատողները, ասպիրանտները, հետազոտողները, հայցորդները և ուսանողները, ինչպես նաև պայմանա•րային կար•ով հրավիրված այլ մասնա•ետներ:
71. Համալսարանում •ործում է որակի ներքին ապահովման և վերահսկման համակար•, որի նպատակը կրթության որակի շարունակական բարելավումն է:
VI. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԸ ԵՎ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԸ
72. Համալսարանի աշխատողներն են պրոֆեսորադասախոսական կազմը, •իտական, ուսումնաօժանդակ, վարչատնտեսական և այլ տարակար•երի աշխատողները:
73. Համալսարանի աշխատակազմի կազմի թափուր հաստիքները զբաղեցվում են մրցութային կար•ով:
74. Համալսարանի սովորողներն են ուսանողները, դրսեկները, հետազոտողները, մա•իստրոսները և ասպիրանտները:
75. Համալսարանի աշխատողների և սովորողների իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ, ներքին կանոններով, կոլեկտիվ պայմանա•րերով և Համալսարանի այլ իրավական ակտերով:
76. Համալսարանի աշխատողներն իրավունք ունեն.
1) ունենալու կազմակերպական և նյութատեխնիկական պայմաններ' մասնա•իտական և աշխատանքային •ործունեության համար,
2) ընտրելու և ընտրվելու Համալսարանի խորհրդում, •իտական խորհրդում,
3) մասնակցելու Համալսարանի •ործունեությանն առնչվող խնդիրների քննարկմանը և ընտրովի մարմինների աշխատանքներին,
4) միավորվելու արհեստակցական կազմակերպություններում և այլ հասարակական կազմակերպություններում.
5) օ•տվելու Համալսարանի •իտական, մշակութային, սոցիալ-կենցաղային ստորաբաժանումների և •իտական •րադարանի ծառայություններից,
6) սահմանված կար•ով ստանալու վճարվող և չվճարվող արձակուրդ,
7) նախատեսված ժամկետում և սահմանված չափով ստանալու աշխատավարձ, լրավճարներ, հավելավճարներ, ինչպես նաև պար•ևատրումներ և խրախուսումներ (ներառյալ' դրամական)' Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ ու Համալսարանի կոլեկտիվ պայմանա•րով սահմանված դեպքերում:
77. Համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմը, •իտաշխատողները և սովորողներն օժտված են ակադեմիական ազատություններով:
78. Գիտամանկավարժական աշխատողների, ուսանողների համար ստեղծվում են •իտահետազոտական աշխատանքներ կատարելու, դրանց արդյունքների շարադրման և տարածման նպաստավոր պայմաններ' այդ նպատակներին հատկացված միջոցների սահմաններում:
79. Գիտամանկավարժական աշխատողների •իտահետազոտական աշխատանքի հիմնական նպատակներն են.
1) տեսական խնդիրների մշակումը,
2) դասա•րքերի և ուսումնական ձեռնարկների ստեղծումը,
3) •իտամեթոդական բնույթի ևհետազոտական աշխատանքների կատարումը:
80. Համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական և •իտական կազմը, բացի նշված իրավունքներից, ունի'
1) մասնա•իտական •ործունեության կազմակերպման ու նյութատեխնիկական ապահովման իրավունք,
2) •իտական հետազոտության ակադեմիական ազատության իրավունք,
3) պետական կրթության չափորոշիչներին համապատասխան ուսումնական դասընթացների բովանդակության, ծրա•րերի ազատ որոշման իրավունք,
4) անհատական առանձնահատկություններին համապատասխանող և ուսումնական •ործընթացի բարձր որակն ապահովող նյութի շարադրման, դասավանդման մեթոդների ու միջոցների ազատ ընտրության իրավունք,
5) համատեղությամբ •իտական, մանկավարժական և այլ բնույթի աշխատանքներ կատարելու իրավունք:
81. Համալսարանի աշխատողները պարտավոր են'
1) պահպանել և կատարել սույն կանոնադրության, Համալսարանի ներքին կար•ապահական կանոնների և այլ ներքին իրավական ակտերի պահանջները,
2) կատարել ղեկավար մարմինների որոշումները,
3) մշտապես բարձրացնել իրենց մասնա•իտական որակավորումը,
4) պահպանել և արդյունավետ ու խնայողաբար օ•տա•ործել Համալսարանի •ույքը,
5) սահմանված ժամկետում կատարել բոլոր հանձնարարականներն ու առաջադրանքները,
6) բարձր պահել Համալսարանի պատիվն ու հեղինակությունը,
7) պահպանել համակեցության կանոններն ու նպաստել հասարակության բարոյական նորմերի պահպանմանը.
8) իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ և այլ իրավական ակտերով նախատեսված այլ պարտականությ ուններ:
82. Համալսարանի սովորողներն իրավունք ունեն'
1) ստանալու ժամանակակից պահանջներին համապատասխանող •իտելիքներ,
2) հաճախելու դասախոսություններին,
3) սահմանված կար•ով ընտրելու մասնա•իտություն, ուսուցման ձևը, ցանկացած կրթական աստիճանում ընդհատելու կամ շարունակելու բարձրա•ույն և հետբուհական մասնա•իտական կրթությունը,
4) ըստ նախասիրությունների մասնակցելու Համալսարանում անցկացվող ուսանողական •իտահետազոտական աշխատանքներին,
5) •նահատելու պրոֆեսորադասախոսական կազմի •ործունեության արդյունավետությունը, Համալսարանի կառավարման մարմիններ ներկայացնելու ուսուցման որակի բարձրացման վերաբերյալ առաջարկություններ,
6) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ և այլ իրավական ակտերով սահմանված կար•ով ընդ•րկվելու ու մասնակցելու Համալսարանի կառավարման մարմինների աշխատանքներին,
7) օ•տվելու Համալսարանի •րադարանից, լաբորատորիաներից, տեղեկատվական պահոցներից, ուսումնական, •իտական, բուժական, մարզական, առողջարանային, ուսումնաարտադրական և այլ ստորաբաժանումների ծառայություններից,
8) միավորվելու ուսանողական խորհուրդներում, ուսանողական •իտական ընկերություններում և ուսանողական այլ կազմակերպություններում,
9) օ•տվելու ուսանողական նպաստի ձևով ուսման վարձավճարի լրիվ կամ մասնակի փոխհատուցման իրավունքից' Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով,
10) ծանոթանալու Համալսարանի կանոնադրությանը և այլ իրավական փաստաթղթերի,
11) լիազորված մարմնի սահմանած կար•ով, անհրաժեշտության դեպքում, ստանալու ակադեմիական արձակուրդ' մինչև մեկ տարի ժամկետով' բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերի,
12) ուսուցման առկա ձևով ուսումնառության դեպքում տվյալ ուսումնական տարվա ընթացքում առնվազն երկու ան•ամ •տնվելու արձակուրդում' ոչ պակաս, քան յոթ շաբաթ ընդհանուր տևողությամբ,
13) սահմանված կար•ով տեղափոխվելու մեկ այլ բարձրա•ույն ուսումնական հաստատություն' ներառյալ օտարերկրյա պետությունների բարձրա•ույն ուսումնական հաստատությունները:
83. Համալսարանի սովորողներն ունեն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, սույն կանոնադրությամբ և այլ իրավական ակտերով սահմանված այլ իրավունքներ:
84. Համալսարանի սովորողները պարտավոր են'
1) կատարել սույն կանոնադրությունից և Համալսարանի այլ իրավական ակտերից բխող հանձնարարականները,
2) կատարել Համալսարանի ղեկավար մարմինների որոշումները,
3) ապահովել ուսումնական •ործընթացի, անցկացվող •իտական հետազոտությունների արդյունավետությունը,
4) հաճախել ուսումնական ծրա•րերով նախատեսված դասընթացներին,
5) հո•ատար վերաբերել Համալսարանի •ույքին,
6) բարձր պահել Համալսարանի պատիվն ու հեղինակությունը, պահպանել հասարակական համակեցության և բարոյականության նորմերը:
85. Հանրակրթական ուսումնառություն ստացած յուրաքանչյուր ոք կարող է դառնալ Համալսարանի ուսանող' ընդունելության քննությունները սահմանված կար•ով հանձնելու դեպքում:
86. Օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց ուսուցումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով:
87. Համալսարանն իրավունք ունի սահմանելու անվանական կրթաթոշակներ, ինչպես նաև ուսումը խրախուսող բարոյական ու նյութական խթանման այլ ձևեր:
88. Ար•ելվում է ուսանողներին ուսումնական •ործընթացով չնախատեսված աշխատանքներում ներ•րավելը' առանց վերջիններիս և (կամ) նրանց ծնողների (որդե•րողների ու հո•աբարձուների) համաձայնության, ինչպես նաև սովորողների նկատմամբ ֆիզիկական կամ հո•եբանական ճնշման միջոցների կիրառումը:
89. Լրացուցիչ մասնա•իտական կրթության կրթական ծրա•իրն ավարտած և ամփոփիչ ատեստավորումն անցած անձանց տրվում է Համալսարանի' սահմանված նմուշի ավարտական փաստաթուղթ (հավաստա•իր, վկայական):
90. Ուսանողները պարտավոր են պայմանա•րով նախատեսված ժամկետում վճարել ուսման վարձը, որի չափը՝ ըստ մասնա•իտությունների, որոշում է Համալսարանի Հիմնադիր խորհուրդը: Ուսման վարձը ժամանակին չվճարելու դեպքում ուսանողները կարող են հեռացվել Համալսարանից:
91. Այն ուսանողները, ովքեր կիսամյակի քննաշրջանի (քննաշրջանների) ընթացքում չեն կուտակում ուսումնական պլաններով նախատեսված անհրաժեշտ •ումարային կրեդիտները, ցուցաբերում են ակադեմիական անբավարար առաջադիմություն, խախտում են Համալսարանի ներքին կար•ապահական կանոնները, Համալսարանի ռեկտորի հրամանով կարող են ենթարկվել կար•ապահական տույժերի' ընդհուպ Համալսարանից հեռացվելը:
92. Համապատասխան կրթական ծրա•իրն ավարտած և ամփոփիչ ատեստավորումն անցած սովորողներին շնորհվում է համապատասխան որակավորում և տրվում պետական նմուշի ավարտական փաստաթուղթ (դիպլոմ)' համապատասխան ներդիրով:
93. Համալսարանի ուսանողության ինքնակառավարման և նրա շահերը պաշտպանող մարմինն ուսանողական խորհուրդն է, որն ապահովում է ուսանողների մասնակցությունը Համալսարանի կառավարմանը և համապատասխան մարմինների քննարկմանն է ներկայացնում ուսանողությանն առնչվող հարցեր: Ուսանողական խորհուրդը ձևավորվում և •ործում է ուսանողական խորհրդի կանոնադրությանը համապատասխան:
94. Համալսարանի ուսանող է համարվում սահմանված կար•ով ընդունված և բարձրա•ույն մասնա•իտական կրթության կրթական որևէ ծրա•րով ուսումնառու անձ:
VII. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԳՈՒՅՔԸ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ
95. Համալսարանի •ույքը կազմված է Համալսարանին սեփականության իրավունքով պատկանող •ույքից:
96. Համալսարանի •ույքն ստեղծվում է հետևյալ աղբյուրներից'
1) միջոցներ, որոնք •ոյանում են Համալսարանի կողմից իրականացվող ձեռնարկատիրական •ործունեությունից և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չար•ելված այլ աղբյուրներից.
2) Հայաստանի Հանրապետության և օտարերկյա պետությունների իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց կատարած ներդրումները, այդ թվում' բարե•ործական, հովանավորչական, նպատակային մուծումները, կտակած •ույքը.
3) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չար•ելված այլ աղբյուրներ:
97. Ձեռնարկատիրական •ործունեության արդյունքում ստացված զուտ շահույթը տնօրինվում է Համալսարանի հիմնադիրների խորհրդի կողմից:
98. Համալսարանի բոլոր եկամուտներն ու ծախսերը նախատեսվում և օ•տա•ործվում են սահմանված կար•ով' հաստատված տարեկան նախահաշվին համապատասխան:
99. Համալսարանն իրավունք ունի իր •ույքը հանձնել վարձակալության միայն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով:
100. Գույքի վարձակալությունից ստացված եկամուտները Համալսարանի սեփականությունն են:
101. Համալսարանի •ործունեության նկատմամբ վերահսկողություն են իրականացնում հիմնադիրը, լիազորված պետական մարմինը, հիմնադրի կողմից լիազորված, ինչպես նաև օրենքով նախատեսված այլ պետական կառավարման մարմիններ:
102. Համալսարանի ֆինանսական հաշվետվությունների արժանահավատությունը ենթակա է վերստու•ման (աուդիտի), որի արդյունքները հրապարակվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կար•ով:
103. Համալսարանն իրավասու է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը, հիմնադրի որոշումներին և իր կանոնադրությանը համապատասխան' իր հայեցողությամբ տիրապետելու, տնօրինելու և օ•տա•ործելու սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող •ույքը:
VIII. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼԸ
104. Համալսարանի կանոնադրության մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելը, ինչպես նաև նոր խմբա•րությամբ կանոնադրության հաստատումը տեղի է ունենում Համալսարանի հիմնադիրների խորհրդի և •իտական խորհրդի համատեղ որոշմամբ: Համալսարանի կանոնանդրության մեջ կատարված փոփոխությունները և լրացումները, ինչպես նաև նոր խմբա•րությամբ կանոնադրությունն ուժի մեջ են մտնում պետական •րանցման պահից:
IX. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՎԵՐԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԼՈՒԾԱՐՈՒՄԸ
105. Համալսարանի վերակազմակերպումը (միացում, միաձուլում, բաժանում, առանձնացում, վերակազմավորում) և լուծարումը կատարվում են Հիմնադիրների խորհրդի որոշմամբ կամ հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հիմքերով:
106. Համալսարանի •ործունեության դադարեցումն իրականացվում է դադարման մասին որոշում ընդունած մարմնի կողմից նշանակված լուծարման հանձնաժողովի կողմից, որին անցնում են Համալսարանի կառավարման լիազորությունները:
107. Գործունեության դադարումն իրականացվում էՀայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և այլ իրավական ակտերով սահմանված կար•ով:
108. Համալսարանի •ործունեությունը համարվում է դադարեցված այդ մասին իրավաբանական անձանց պետական •րանցամատյանում համապատասխան •րառում կատարելու պահից: